Ev sahipleri, kiracılarla olan ilişkilerinde birçok hukuki düzenlemeyle karşılaşmaktadır. Bu düzenlemeler arasında, kiraların artırılması hususu önemli bir yer tutmaktadır. Kiracıların korunması amacıyla belirli sınırlar içerisinde gerçekleştirilen bu artışlar, hem kiracıların hem de ev sahiplerinin haklarını güvence altına almaktadır. Bu yazıda, ev sahiplerinin kiralarını artırma oranını etkileyen faktörler, yasal sınırlar ve uygulama detayları ele alınacaktır.
Kiraların artırılmasında en önemli unsur, Türkiye’deki yasal düzenlemelerdir. 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu, kiraların ne şekilde artırılacağını belirleyen temel yasal çerçeveyi çizmektedir. Bu kanunlara göre, kiralar her yıl belirli bir oranda artırılabilir. 2023 yılı itibarıyla, kiraların artırılmasında esas alınan oran, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranlarıdır. Bu oranlar, kiraların artışını doğrudan etkileyen önemli veriler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Her yıl belirli tarihlerde açıklanan bu oranlar, hem kiracılar hem de kiraya verenler için belirleyici bir unsur teşkil etmektedir. Özellikle, kiraların artırılmasında uygulanacak olan oran, ev sahiplerinin yıllık kira gelirlerini etkileyen önemli bir faktördür. Kiracıların da, kiralarının ne kadar artacağını bilmesi, bütçelerini planlamaları açısından son derece önemlidir.
Kiracının Hakları Nelerdir?
Kiracıların hakları, kiralama sözleşmesi ile belirlenmiş olup, yasal düzenlemelerle de korunmaktadır. Kiracı, kiralanan taşınmazı kullanma hakkına sahiptir; ancak bu hakkın sınırları, kiralama sözleşmesine ve yasal düzenlemelere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Kiracıların, kiralarının artırılması sırasında bilmesi gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır. Öncelikle, kiraların artırılması için kiracıya yazılı bildirim yapılması gerekmektedir. Bu bildirimde, artışın ne kadar olacağı ve hangi orana dayandığı belirtilmelidir. Ayrıca, kiracının sözleşmeye göre belirlenen süreler içerisinde itiraz hakkı bulunmaktadır. Kiracı, kendisine yapılan artışı haksız bulursa, itiraz etme hakkını kullanarak, yasal yollara başvurabilir.
Kiracının Sözleşme Süresi Nedir?
Kiracı, kiralama sözleşmesinin süresi boyunca, sözleşmeye uygun olarak kiralanan taşınmazı kullanma hakkına sahiptir. Sözleşme süresi sona erdiğinde, kiracı ve kiraya veren arasında yeni bir sözleşme yapılarak, kiralama sürecinin devam etmesi mümkündür. Ancak, yeni sözleşmede kira bedelinin belirlenmesi sırasında, yukarıda bahsedilen yasal artış oranları dikkate alınmalıdır. Bu durum, kiracının süresi dolan sözleşme ile birlikte, yeni kira bedelinin belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Ev Sahipleri İçin Yasal Sorumluluklar
Ev sahiplerinin kiralarını artırırken dikkat etmesi gereken bir diğer husus, yasal sorumluluklardır. Kiracıların haklarını ihlal etmek, ev sahiplerini hukuki olarak sorumlu tutabilir. Bu nedenle, kiraların artırılmasında yasal sınırların aşılmaması ve kiracıya gerekli bildirimlerin yapılması büyük önem taşımaktadır. Aksi takdirde, kiracı, kirayı ödemekten kaçınma hakkına sahip olabilir ve ev sahibi, hukuki süreçle karşı karşıya kalabilir.
Sonuç
Ev sahiplerinin kiralarını artırma oranı, yasal düzenlemeler ve ekonomik göstergelere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Kiracıların hakları ve ev sahiplerinin sorumlulukları, her iki tarafın da korunmasını sağlamaktadır. Bu nedenle, kiracı ve kiraya veren arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi, yasal çerçeveler içerisinde gerçekleştirilmelidir. Kiracıların, kiralarının artış oranı hakkında bilgi sahibi olması, bütçelerini planlamaları açısından önem arz ederken, ev sahiplerinin de yasalara uygun hareket etmeleri gerekmektedir.